تلخ و شیرین مامایی؛ مشمول سختی کار نمی شویم

‌خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – محدثه جوان دلویی: تولد نوزاد حس خوشایندی دارد و به گمان آن‌هایی که شاغل در رشته مامایی هستند، مامایی حرفه‌ای لذت بخش و شیرین محسوب می‌شود اما در کنار لذت تولد نوزاد سختی‌های بسیاری در پشت صحنه دارد که این سختی‌ها کمتر دیده شده است.

صبح یکی از روزهای اردیبهشتی راهی تنها بیمارستان مادر و کودک خراسان شمالی که قدیمی‌های بجنورد همچنان به نام زایشگاه بنت‌الهدی می‌شناسند، می‌شوم. دیدن مادران بارداری که به بخش اورژانس مامایی مراجعه کردند. پدران و پدر بزرگ‌ها ومادربزرگ‌های چشم انتظاری که منتظر شنیدن خبر تولد نوزاد خود هستند زیبا و خوشایند است. خانم غریبی از کارکنان بیمارستان مرا به سمت اورژانس هدایت می‌کند.

تولد ۳ قلوها

بخش اورژانس زنان و صدای تپش‌های قلب جنینی به گوش می‌رسد یعنی صدای زندگی. سرپرستار بخش خانم «فرزانه نیری» است که ۱۶ سال به حرفه مامایی مشغول است و از سال ۱۴۰۰ هم به بخش اورژانس بیمارستان بنت‌الهدی منتقل شده او با رویی گشاده و چهره‌ای خندان از خاطرات حرفه‌اش می‌گوید.

نیری می‌گوید: در یکی از شیفت‌های کاری در سال ۱۳۸۵ مامای مادری با زایمان سه‌قلو بودم وبا آنکه کمی هم استرس داشتم، برایم آن لحظه خیلی لذت بخش و به یاد ماندنی بود.

از او می‌پرسم در حین تولد نوزادان ناراحت شدید و برای کدام مادر گریه کردید که می‌گوید: دیدن ناراحتی مادران دردناک است خاطرم هست مادری بعد از ۱۴ سال از طریق IVF دوقلو باردار شده بود که در هفته ۲۴ بارداری با شکایت آبریزش بستری شد و متأسفانه فرزندانش را از دست داد که وقتی نوزادهای مرده را به دنیا آوردم بعدش خیلی گریه کردم و واقعاً برایم سخت بود.

او عاشق حرفه‌اش است و عقیده دارد: شغل ما سخت است به دلیل اینکه باید در لحظات خاصی مراقب سلامت دو نفر باشیم اما با همه این سختی‌ها حرفه ام را چون شغل شیرینی است، دوست دارم.

مادری که در خاطرم ماند!

مریم رحمانی یکی از ماماهای پرتلاش این بخش که برحسب یک اتفاق وارد حرفه مامایی شد. او هم از روزهای شیرین و تلخ کاریش برایمان می‌گوید.رحمانی ۱۳ سال است که در لحظه تولد نوزادان به مادرانشان کمک می‌کند.

او عنوان می‌کند: اولین نوزادی که به دنیا آوردم حس خوبی داشتم و سخت‌ترین زایمان مربوط به زمانی بود که در راز و جرگلان و تنها کارمی کردم روزی مادری مراجعه کرد که شرایط خوبی نداشت و جنین به حالت بریچ بود و خدا را شکر توانستم نوزاد را سالم به دنیا بیاورم.

او وقتی به تلخ‌ترین لحظه کاریش اشاره می‌کند اشک در چشمانش جمع می‌شود و می‌گوید: در دوران کرونا مادری در بخش بستری شد که حال مساعدی نداشت و فرزندش را سالم به دنیا آوردیم اما متأسفانه مادر به دلیل شرایط حاد بیماری کرونا بعد از دو روز از دنیا رفت و هنوز چهره اش در خاطرم مانده است.

رحمانی هم عاشق حرفه‌اش است و می‌گوید: اگر دوباره برگردم به گذشته و فرصت انتخاب رشته و حرفه را داشته باشم قطعاً رشته مامایی را انتخاب می‌کنم. تولد نوزاد بسیار غرورانگیز و لذت بخش است.

خانم غریبی از کارکنان بیمارستان همراهم است و مرا به بلوک ۲ زایمان بیمارستان هدایت می‌کند. ماماها سخت مشغول هستند. یکی پرونده مادری را می‌نویسد و دیگری مدام در حال رفت و آمد به اتاق‌ها برای بررسی وضعیت مادران بستری است.

آرزویم به اجابت رسید!

» زهرا مقدسی» ماما و سرپرستار بخش ناباروری و مسئول مرکز بیمارستان نفس هم در این بخش است. او با لذت از حرفه‌اش می‌گوید از اینکه یک ماما باعث شد من ادامه تحصیل بدهم و رشته مامایی را برای تحصیل انتخاب کنم.

مقدسی می‌گوید: ۱۸ سالگی ازدواج کردم و ترک تحصیل کردم و ۳۴ سال قبل لحظه تولد دخترم، خانم لطیفه پاسبان مامای مهربانی در کنارم بود و آن لحظه در دلم آرزو کردم ای‌کاش من هم یک ماما بودم، بدون آنکه در آن لحظه قصد ادامه تحصیل داشته باشم، فقط این آرزو یک لحظه از ذهنم گذشت.

او اضافه می‌کند: خداوند آرزویم را اجابت کرد و بر من منت نهاد تا بتوانم در مسیر زیبای تولد گام بر دارم و ادامه تحصیل بدهم و من هم ماما شوم که وقتی دخترم یک ساله شد ادامه تحصیل دادم و در دانشگاه رشته مامایی قبول شدم.

او ۲۹ سال است که به حرفه مامایی مشغول است و عقیده دارد این حرفه لذت بخش است و اما باید همزمان مراقب جان دو انسان باشیم.

از او می‌پرسم یادتان هست اولین و آخرین نوزادی که به دنیا آوردید، چه زمانی بود که با خنده پاسخ می‌دهد: اولین نوزاد را در سال ۱۳۷۴ در همین بیمارستان به دنیا آوردم که الان ۳۰ ساله است و آخرین نوزاد هم نوه خودم در ۲۲ ماه قبل بود.

تولد نوزاد قشنگ و جالب است

با همراهی خانم مقدسی به بلوک یک زایمان بیمارستان می‌رویم. ورودی بخش دانشجویان کارآموز مامایی به اتفاق استادشان مشغول آماده شدن برای انجام یک زایمان هستند.

«مریم باقری» استادیار و دکترای رشته مامایی ۱۷ سال است که در این حرفه فعالیت علمی می‌کند.

او اضافه می‌کند: یکی از خاطرات جالبم این بود که مدرسه پسرم جشنی داشتند آنجا مادران دانش آموزان حضور داشتند که مادر همکلاسی پسرم سمتم آمد و احوال پرسی کرد و گفت: پسرم را شما به دنیا آوردید.

مهسا احمدی از دانشجویان رشته مامایی است او هم از علاقه اش به رشته مامایی می‌گوید و عنوان می‌کند: حدود ۵ هفته است در بخش زایمان برای کارآموزی مستقر هستیم و شنبه هفته گذشته اولین نوزاد که یک پسر بود به دنیا آوردم حس جالب و قشنگی بود.

چالش‌های حرفه مامایی

خانم «معصومه جعفرزاده» از ماماهای باتجربه و کاربلد و البته سرپرستار بخش است. او با تشویق پدر وارد حرفه مامایی شده است و می‌گوید مقطع کاردانی را در دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد و مقطع کارشناسی ناپیوسته را در دانشگاه علوم پزشکی کرمان گذراندم.

جعفرزاده می‌گوید: اولین نوزاد را در سال ۱۳۷۷ وقتی دانشجوی مقطع کاردانی بودم به دنیا آوردم عالی بود نترسیدم و مربی ام خانم راحله عسلی بسیار از کارم راضی بود.

او از خانم بتول حسن پور یاد و عنوان می‌کند: بهترین استادم که درس اخلاق و زندگی را به من آموخت و مشوق بسیار خوبی برای قبولی ناپیوسته در رشته کارشناسی مامایی ام بود.

وی ادامه می‌دهد: کارم را به عنوان ماما اولین روز اردیبهشت ماه سال ۸۱ در بیمارستان بنت‌الهدی مشغول آغاز کردم و تعداد نوزادانی که به دنیا آوردم خاطرم نیست و در حال حاضر که مسئول بلوک زایمان هستم در زایمان‌های سخت و مشکل دار به کمک همکارانم می‌روم.نمونه اش نوزاد پسری بود که هفته قبل به کمک دکتر قاضوی به دنیا آوردم.

او یکی از سخت‌ترین لحظات کاریش را زمانی عنوان می‌کند که مشکلی برای مادر به وجود بیاید یا اینکه نوزادی را مرده به دنیا بیاورند.

وی با یادآوری تلخ‌ترین لحظه کاریش می‌گوید: خواهر یکی از همکارانم برای انجام زایمان در سال ۱۳۸۴ به بیمارستان ما مراجعه کرد که متأسفانه فرزندش مرده به دنیا آمد و واقعاً ناراحت شدم و گریه کردم. اما خبردار شدم سال بعد این خانم صاحب دوقلو شد که خیلی خوشحال شدم.

جعفرزاده از سختی‌های حرفه‌اش می‌گوید از اتفاقات پیش بینی نشده در حین زایمان بسیار رخ می‌دهد مانند گیر کردن شانه نوزاد، پارگی رحم، خونریزی زیاد مادر بعد زایمان و… که اینها استرس‌زا هست و چالش‌هایی برای ماما به وجود می‌آورد.

وی به کمبود تجهیزات و فضای فیزیکی بخش اشاره و عنوان می‌کند: سختی کار ماماها اصلاً در قانون دیده نشده است و شغل ما جز مشاغل سخت محسوب نمی‌شود و از سویی دیگر با توجه به تصویب افزایش نرخ اضافه کار از مسئولین درخواست داریم اضافه کار به نرخ جدید واریز شود تا پرسنل با انگیزه تر باشند هرچند پرسنل بیمارستانها همیشه یار و یاور مادران در سختی‌ها بودند و هستند.

شاد و سخت

طیبه مهدی زاده که به تشویق برادر وارد حرفه مامایی شده است هم از دیگر ماماهای با تجربه این بخش است.

او اظهار می‌کند: برادرم پزشک است و زمان انتخاب رشته دانشگاه راهنمایی ام کرد که رشته مامایی را انتخاب کنم و می‌گفت رشته مامایی حرفه شادی است و با تولد نوزاد سروکار دارد.

او می‌گوید: ۱۷ ساله ماما هستم و این حرفه را دوست دارم و راضی هستم زیرا در حساس‌ترین شرایط و لحظات زندگی خانم‌ها در کنارشان هستیم و البته حرفه سختی است چون یک اشتباه کوچک شاید به تمام شدن زندگی یک نفر بینجامد.

او با بغض از لحظه سخت زایمان برای یکی از مادران باردار می‌گوید و ادامه می‌دهد: خانمی بعد از ۲۵ سال نازایی از طریقIvf باردار شده بود که در هفته ۲۵ بارداری به دلیل فشارخون بالا بستری و متأسفانه تلاش‌ها نتیجه نداد و فرزندش را از دست داد و زمانی که او را داشتم به بخش منتقل می‌کردم پشت در اتاق بخش همسرش با صدای بلند گریه می‌کرد. بعد از گذشت چند سال هر وقت یاد این مورد می‌افتم چشمانم پر اشک می‌شود.

۲۷۰ مامای شاغل در خراسان شمالی

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی تعداد ماماهای شاغل حوزه بهداشت را ۲۷۰ نفر عنوان و بیان می‌کند: از این تعداد ۱۰۵ ماما شاغل مراکز بهداشتی روستایی هستند و تعداد ماماهای شاغل در بخش درمان هم ۱۸۰ نفر هستند.

افشین دلشاد ادامه می‌دهد: مراقبت‌های بهداشتی مادران از پیش از بارداری تا پس از زایمان، آموزش و مراقبت بلوغ در نوجوانان، مشاوره‌های پیش از ازدواج، مشاوره فرزند آوری در زنان دارای شرایط بارداری، مراقبت‌های دوران یائسگی، خدمات حفظ حیات جنین و انصراف از سقط، برگزاری کلاس‌های آمادگی برای زایمان و آموزش شیردهی و مراقبت از نوزاد از فعالیت‌های ماما های خراسان شمالی است.

با وجود آنکه اخیراً به حرفه مامایی در بحث جوانی جمعیت پرداخته شده اما همچنان این حرفه نیازمند توجه متولیان امر است.