آیا پیاده‌ روی با جوراب واریس مفید است؟ تجربه واقعی کاربران و نظر پزشکان

پوشیدن جوراب واریس یا همان فشاری هنگام پیاده‌روی به بهبود بازگشت خون از پاها به قلب کمک و از تشدید علائم واریس پیشگیری می‌کند. برای اثربخشی بیشتر، باید جوراب مناسب با شدت بیماری انتخاب شود، مدت پیاده‌روی روزانه بین ۳۰ تا ۴۵ دقیقه باشد و از مسیرهای صاف استفاده شود.

آیا پیاده‌ روی با جوراب واریس امکان‌پذیر است؟

پیاده روی با جوراب واریس نه‌تنها ممکن است، بلکه از دیدگاه پزشکی یکی از بهترین روش‌ها برای بهبود جریان خون و کاهش علائم واریس محسوب می‌شود. در وب‌سایت cacvi.org در این باره آمده است:

“Walking is a natural way to promote blood flow and improve leg health… Yes, you should wear compression socks while walking.”

«پیاده‌روی روشی طبیعی برای تحریک جریان خون و بهبود سلامت پا است … بله، هنگام پیاده‌روی باید از جوراب فشاری استفاده کنید.»

در واقع ترکیب فشار کنترل‌شده این جوراب‌ها با فعالیت بدنی منظم مانند پیاده‌روی باعث تحریک جریان وریدی و تقویت عملکرد عضلات ساق پا خواهد شد.

اثر فیزیولوژیک جوراب واریس در زمان پیاده‌ روی

عملکرد اصلی جوراب واریس اعمال فشار خارجی بر دیواره رگ‌ها است. این فشار باعث می‌شود قطر سیاهرگ‌ها کاهش یابد و جریان خون سریع‌تر به سمت بالا حرکت کند. هنگام پیاده‌روی عضلات ساق پا همانند یک پمپ طبیعی عمل می‌کنند و با هر گام خون را به قلب می‌فرستند. ترکیب این دو عامل باعث می‌شود پیاده‌روی با جوراب واریس به مراتب موثرتر از پیاده‌روی بدون آن باشد.

طبق نظر متخصصان عروق این نوع پیاده‌روی در افرادی که دچار سنگینی پا، تورم یا درد ناشی از نارسایی وریدی هستند سبب کاهش محسوس علائم می‌شود و از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌کند. به گفته وبسایت pubmed:

“Compression stockings have a synergistic effect with walking in the late afternoon to reduce edema of the lower limbs.”

«جوراب‌های فشاری همراه با پیاده‌روی بعدازظهر اثر هم‌افزایی دارند در کاهش تورم اندام‌های تحتانی.»

شرایط و زمان مناسب برای پیاده روی با جوراب واریس

بهترین زمان استفاده از جوراب واریس صبح‌ها پیش‌از ایستادن طولانی یا شروع فعالیت روزانه است. در این زمان تورم پا حداقلی است و جوراب به راحتی روی پا قرار می‌گیرد. برای پیاده‌روی توصیه می‌شود مدت زمان هر نوبت بین ۳۰ تا ۴۵ دقیقه و مسیر شامل سطح صاف و بدون شیب زیاد باشد. در روزهای گرم سال بهتر است جوراب‌های واریس از نوع تنفس‌پذیر و دارای الیاف ضدتعریق انتخاب شوند تا پوست دچار خارش یا التهاب نشود. در صورت بروز احساس فشار بیش‌ازحد یا بی‌حسی در انگشتان لازم است جوراب فوراً از پا خارج و نوع یا سایز مناسب‌تری جایگزین آن شود.

هنگام خرید جوراب واریس حتماً به جنسیت محصول توجه کنید، چون طراحی فشاری و الگوی دوخت در مدل‌های زنانه و مردانه متفاوت است. جوراب‌های واریس زنانه معمولاً با قوس ساق ظریف ‌تر، الیاف نرم ‌تر و کشسانی متناسب با فرم پا و ران خانم‌ها طراحی می شوند. در مقابل، مدل‌های مردانه دارای الیاف مقاوم‌تر، فشار یکنواخت ‌تر روی عضلات ساق و تحمل تعریق بیشتر هستند؛ بنابراین اگر قصد خرید جوراب مردانه مخصوص واریس دارید، باید مدلی را انتخاب کنید که تهویه مناسب و فشار استاندارد متناسب با فعالیت روزانه شما داشته باشد. انتخاب اشتباه بین این دو مدل می‌تواند باعث شود فشار واردشده یا بیش از حد باشد یا به اندازه کافی تأثیر درمانی نداشته باشد؛ پس تطابق جنسیت جوراب با فرم بدن، یکی از کلیدهای اصلی در اثربخشی واقعی جوراب واریس است.

پیاده‌روی یا ورزش با جوراب واریس؛ تفاوت در شدت و هدف

درحالی‌که پیاد ‌روی با جوراب واریس برای بیشتر بیماران بی‌خطر است، باید میان پیاده‌روی معمولی و ورزش با جوراب واریس تفاوت قائل شد. ورزش‌هایی مانند دویدن، تمرینات هوازی یا حرکات مقاومتی فشار بیشتری بر اندام تحتانی وارد می‌کنند. در این شرایط جوراب باید دارای درجه فشاری مناسب (معمولاً بین ۱۵ تا ۲۵ میلی‌متر جیوه برای فعالیت‌های متوسط) باشد.

ورزش با جوراب واریس اگر با شدت بالا و بدون مشورت پزشک انجام شود، ممکن است نتیجه‌اش افزایش فشار داخلی رگ‌ها باشد. بنابراین رعایت تعادل میان فعالیت بدنی و میزان فشار جوراب بسیار مهم است. بهترین روش استفاده از جوراب‌هایی است که به‌طور اختصاصی برای ورزشکاران طراحی شده‌اند؛ این جوراب‌ها علاوه‌بر خاصیت فشاری قابلیت تبادل هوا و جذب رطوبت بالایی دارند. فروشگاه اینترنتی گروچا درباره فواید استفاده از جوراب واریس هنگام ورزش گفته است:

کار جوراب فشاری تدریجی یا واریس، بدین صورت است که با ایجاد بیشترین فشار بر روی مچ پا و به‌تدریج کاهش آن در قسمت ساق و ران پا، از تجمع خون در عضلات پا جلوگیری می‌کند. در واقع جوراب واریس نه تنها که بر روی وریدها تاثیر می‌گذارد، بلکه جریان خون شریانی به عضلات را نیز تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. دیواره عضلانی شریان‌ها در واکنش به فشار خارجی شل شده و قطر شریان‌ها افزایش می‌یابد. در نتیجه خون‌رسانی و عملکرد عضلانی بهبود پیدا می‌کند. این افزایش خون رسانی در نهایت باعث افزایش اکسیژن سلولی شده و عملکرد بهتر ورزشی و ریکاوری سریع‌تر ورزشکار را به همراه دارد.

مزایای علمی پیاده روی با جوراب واریس

پژوهش‌های متعدد نشان داده‌اند که پیاده‌روی منظم با جوراب واریس موجب:

• کاهش تورم و احساس سنگینی پا؛
• بهبود گردش خون و جلوگیری از لخته شدن خون؛
• کاهش دردهای شبانه در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن وریدی؛
• افزایش بازده عملکردی عضلات ساق پا،

می‌شود. البته این مزایا زمانی کامل‌تر می‌شوند که فرد در کنار استفاده از جوراب واریس وزن بدن را متعادل نگه دارد و از نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت پرهیز کند. همچنین توصیه می‌شود پس‌از هر پیاده‌روی پاها برای چند دقیقه در سطحی بالاتر از بدن قرار گیرند تا بازگشت خون تسهیل شود.

مراقبت و نگهداری از جوراب‌های واریس پس‌از پیاده‌  روی

برای حفظ خاصیت فشاری و ماندگاری جوراب باید پس‌از هر نوبت پیاده‌روی آن را شستشو داد. آب ولرم و شوینده ملایم بهترین گزینه‌اند. از خشک‌کن‌های برقی یا تابش مستقیم آفتاب باید اجتناب کرد؛ زیرا حرارت بالا الیاف کشسان را تضعیف می‌کند. جوراب‌ها باید در حالت افقی خشک شوند تا فرم و فشارشان تغییر نکند. همچنین تعویض جوراب هر ۴ تا ۶ ماه یکبار برای حفظ عملکرد فشاری آن توصیه شود.