رضا روان پارسا، در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: یکی از پرسش‌های بسیار رایج در جامعه این است که آیا همه افراد از حدود ۴۰ یا ۵۰ سالگی به بعد، باید روزانه یک عدد «آسپرین بچه» برای پیشگیری از سکته قلبی یا مغزی مصرف کنند. این باور به حدی در جامعه شایع است که بسیاری آن را به عنوان یک حقیقت مسلم پزشکی پذیرفته‌اند، در حالی که علم امروز چنین توصیه‌ای ندارد و حتی در مواردی آن را خطرناک می‌داند.
وی افزود: آسپرین دارویی است که با مهار چسبندگی پلاکت‌ها، احتمال تشکیل لخته در عروق را کاهش می‌دهد. این ویژگی باعث شده که یکی از مهم‌ترین داروهای «پیشگیری ثانویه» از حوادث قلبی عروقی باشد؛ یعنی برای افرادی که قبلاً دچار گرفتگی عروق، سکته قلبی، استنت‌گذاری یا سکته مغزی شده‌اند، مصرف روزانه آسپرین نقش حیاتی دارد و می‌تواند خطر عود بیماری را به میزان قابل توجهی (حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد) کاهش دهد. در این گروه از بیماران، فواید آسپرین بسیار بیشتر از خطرات احتمالی آن (مثل خون‌ریزی گوارشی) است. بنابراین، مصرف آن باید ادامه یابد مگر در موارد خاص که پزشک تصمیم به قطع آن بگیرد.
این متخصص قلب و عروق ادامه داد: اما ماجرا در مورد پیشگیری اولیه یعنی مصرف آسپرین در افرادی که تا امروز هیچ‌گونه بیماری قلبی یا عروقی نداشته‌اند، متفاوت است. در این افراد، سود احتمالی مصرف آسپرین در پیشگیری از اولین سکته قلبی یا مغزی، معمولاً بسیار کمتر از خطر خون‌ریزی‌هایی است که ممکن است به دنبال مصرف روزانه آن ایجاد شود. بر اساس مطالعات بزرگ و گایدلاین‌های جدید انجمن قلب آمریکا و کالج کاردیولوژی، استفاده روزانه از آسپرین برای همه افراد بالای ۴۰ یا ۵۰ سال توصیه نمی‌شود.
روان پارسا تاکید کرد: در واقع تصمیم به تجویز آسپرین در پیشگیری اولیه باید شخصی‌سازی شود و بر پایه برآورد دقیق ریسک ۱۰ ساله بیماری قلبی عروقی صورت گیرد. در این تعیین ریسک، عواملی چون سن، جنس، فشار خون، کلسترول، سیگار، دیابت و سابقه خانوادگی بیماری قلبی در نظر گرفته می‌شود.
وی تصریح کرد: بر اساس توصیه‌های فعلی اگر ریسک ۱۰ ساله فرد کمتر از ۱۰ درصد باشد، آسپرین نباید تجویز شود؛ و تنها در ریسک‌های بیش از ۱۰ درصد، در غیاب موارد منع مصرف، ممکن است تجویز آسپرین مدنظر قرار گیرد. بنابراین توصیه امروزی جامعه قلب و عروق این است که آسپرین در پیشگیری ثانویه، یعنی در کسانی که سابقه سکته یا بیماری قلبی دارند، ضروری و نجات‌بخش است؛ اما در پیشگیری اولیه، تنها باید برای افراد پُرریسک و با انتخاب دقیق تجویز شود و نه به صورت عمومی برای همه افراد میانسال.
روان پارسا اظهار داشت: در نهایت اگر کسی مایل است بداند آیا خودش کاندید مناسبی برای مصرف آسپرین هست یا نه، باید ابتدا از نظر شرایط قلبی عروقی و نیز ریسک فاکتورهایی مانند فشارخون، چربی خون، دیابت و…، توسط پزشک ارزیابی شود و سپس با استفاده از محاسبه ریسک ۱۰ ساله، تصمیم آگاهانه گرفته شود.
وی در پایان گفت: خوددرمانی ناآگاهانه با آسپرین نه تنها بی‌فایده، بلکه در بسیاری از موارد می‌تواند آسیب رسان باشد. به زبان ساده، آسپرین برای قلب سالم نیست؛ بلکه برای قلبی است که در خطر واقعی قرار دارد.
نظرات کاربران