میکروب‌های مادر بر رشد مغز جنین تاثیر دارند

مجموعه: اخبار پزشکی

تاریخ انتشار : سه شنبه, ۱۱ شهریور ۱۴۰۴ ۱۷:۴۷

به گزارش ایسنا، بدن ما میزبان انبوهی از میکروب‌های دائماً در حال تغییر است که به انجام بی‌شمار فرآیندهای زیستی کمک می‌کنند. اکنون یک مطالعه جدید، چگونگی تأثیر این ریزجانداران بر شکل‌گیری مغز، قبل از تولد را شناسایی کرده است.

به نقل از ساینس‌آلرت، دانشمندان «دانشگاه ایالتی جورجیا»(Georgia)، موش‌های تازه متولد شده‌ای را مورد مطالعه قرار دادند که به طور خاص در محیطی بدون میکروب پرورش یافته بودند تا از هرگونه آلودگی میکروبی جلوگیری شود. سپس برخی از این موش‌ها بلافاصله در کنار مادرانی با «میکروبیوتای»(microbiota) طبیعی قرار گرفتند که منجر به انتقال سریع میکروب‌ها شد.

«میکروبیوتا» یا «ریززیواگان»، جوامع بوم‌شناختی از میکروارگانیسم‌های همسفره، هم‌زیست و بیماری‌زا هستند. این موجودات، درون و روی تمام جانداران چندسلولی که تا به امروز مطالعه شده‌اند، یافت شده‌اند. آنها شامل باکتری‌ها، آرکی‌ها، آغازیان، قارچ‌ها و ویروس‌ها هستند. 

این امر به نویسندگان این مطالعه راهی داد تا مشخص کنند که میکروب‌ها از چه زمانی شروع به تأثیرگذاری بر مغز در حال رشد می‌کنند. تمرکز آنها بر روی «هسته پاراونتیکولار»(PVN) یا «پیش‌بطنی» بود که ناحیه‌ای از «هیپوتالاموس»(hypothalamus) است که با اضطراب و رفتار اجتماعی مرتبط است. در مطالعات پیشین مشخص شده بود که این ناحیه در طول عمر تا حدی تحت تأثیر فعالیت میکروب‌ها در موش‌ها قرار می‌گیرد.

«الکساندرا کاستیلو رویز»(Alexandra Castillo Ruiz)، عصب‌شناس رفتاری می‌گوید: بدن نوزاد در هنگام تولد و عبور از کانال زایمان به اختیار میکروب‌ها درمی‌آید. تولد، همزمان با رویدادهای مهم رشدی است که مغز را شکل می‌دهند. ما می‌خواستیم بیشتر بررسی کنیم که چگونه ورود این میکروب‌ها ممکن است بر رشد مغز تأثیر بگذارد.

دانشمندان هنگامی که موش‌های بدون میکروب تنها چند روزه بودند، تعداد کمتری عصب در ناحیه «پیش‌بطنی» آنها پیدا کردند. این امر نشان می‌دهد که تغییرات ناشی از این ریزجانداران در رحم مادر و در طول دوران رشد اتفاق می‌افتد. پژوهشگران همچنین دریافتند که این تغییرات عصبی ماندگار هستند. موش‌های بالغ اگر بدون میکروب پرورش یافته بودند، ناحیه «پیش‌بطنی» از نظر عصب‌ها کمبود داشت.

این رابطه هنوز باید با جزئیات بیشتری بررسی و مطالعه شود، اما نکته اصلی این است که میکروب‌ها به ویژه در روده مادر می‌توانند نقش قابل توجهی در رشد مغزی فرزندان ایفا کنند.

«کاستیو رویز» ادامه داد: ما به جای دوری از میکروب‌هایمان، باید آنها را به عنوان شریکی در رشد اولیه زندگی به رسمیت بشناسیم. آنها از همان ابتدا به ساخت مغز ما کمک می‌کنند.

اگرچه این موضوع تاکنون تنها در موش‌ها نشان داده شده است، اما شباهت‌های زیستی کافی بین موش و انسان وجود دارد که احتمالاً ما نیز قبل از تولد توسط میکروب‌های مادرمان شکل می‌گیریم. یکی از دلایل اهمیت این موضوع این است که می‌دانیم اقداماتی مانند سزارین و استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در حوالی تولد، انواع خاصی از فعالیت میکروبی را مختل می‌کنند که به نوبه خود ممکن است بر سلامت نوزادان تأثیر بگذارد.

این موضوع می‌تواند منجر به تغییراتی در اضطراب و رفتار اجتماعی شود که توسط ناحیه «پیش‌بطنی» مغز مدیریت می‌شود. مطالعه بعدی، بررسی چگونگی تغییر «میکروبیوتای» مادران باردار خواهد بود. مطالعات پیشین، این میکروب‌های روده را با تغییرات در رژیم غذایی، الگوهای خواب و سلامت کلی مرتبط دانستند.

«کاستیو رویز» خاطرنشان کرد: مطالعه ما نشان می‌دهد که میکروب‌ها نقش مهمی در شکل‌دهی به ناحیه‌ای از مغز دارند که برای عملکردهای بدن و رفتار اجتماعی بسیار مهم است. علاوه بر این، مطالعه ما نشان می‌دهد که اثرات میکروبی در رحم از طریق سیگنال‌دهی از میکروب‌های مادر آغاز می‌شود.

این مطالعه در مجله Hormones and Behavior منتشر شده است.