جرایم اینترنتی معضل اجتماعی جدید در آذربایجان غربی؛شهروندان آگاه باشند

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – سکینه اسمی: زمانی پرونده‌های جنایی مملو از اثر انگشت، قطره‌ای خون، یا یک اسلحه جا مانده در صحنه جرم بود. اما اکنون همه‌چیز به یک خط کد وابسته شده، بی‌صدا، بی‌هیاهو، و گاه بی ردِپا، یک رمز عبور، یک کلیک، یک بیت داده، یک لحظه غفلت کافی است تا مرز باریک میان امنیت اجتماعی فرو بریزد.

جرایم اینترنتی، سایبری، فضای مجازی بیشتر از سایر جرایم امنیت اجتماعی و زندگی انسان‌ها را تهدید می‌کند اگر روزگاری جرایم قابل مشاهده بود امروز این جرایم در لایه‌های رمزگذاری شده عده‌ای سودجو سرگردان است که این امر توجه بیش از پیش را طلب می‌کند.

برداشت غیرمجاز اینترنتی، فیشینگ، هتک حیثیت، انتشار غیرمجاز عکس‌های خانوادگی و… تنها بخشی از جرایم اینترنتی است که نیازمند هوشیاری و آگاهی مردم است.

در ایران جرایم رایانه‌ای جرم انگاری شده است و قانونی تحت عنوان قانون جرایم رایانه‌ای در سال ۱۳۸۸ تصویب شده که امروزه با توجه به پیشرفت‌های فضای مجازی و ظهور هوش مصنوعی شدیداً نیاز به اصلاح این قانون قدیمی داریم.

در ایران تاکنون ۲۷ نوع از این جرایم به‌صورت روزمره به کار گرفته می‌شوند. اما از میان آن‌ها، کلاهبرداری اینترنتی برجسته‌ترین جرم است در این میان برداشت غیرمجاز اینترنتی با سهم ۴۰ درصدی از جرایم سایبری زنگ هشداری برای کاربران اینترنتی است تا با دقت و هوشیاری از خود محافظت کنند، که حدود ۳۰ درصد از پرونده‌های سایبری را شامل می‌شود. این برداشت‌ها معمولاً از طریق لینک‌های آلوده یا شبیه‌سازی درگاه‌های بانکی انجام می‌شوند.

آذربایجان غربی هر چند در زمره استان‌هایی که به دلیل اقدامات اساسی نهادهای ذیربط توانسته در کشف و پیشگیری از جرایم اینترنتی گام‌های مهم و اساسی را بردارد اما این استان نیز همانند سایر مناطق در معرض معضل اجتماعی جرایم سایبری است.

برداشت‌های غیرمجاز اینترنتی از جمله جرایم سایبری است که در این منطقه رتبه نخست را به خود اختصاص داده است، سرعت تغییر فناوری، بین‌المللی بودن جرایم سایبری در برخی موارد عدم آگاهی کافی مردم از حقوق خود و جرایم سایبری نیز در این میان نقش مهمی در وقوع این جرایم ایفا می‌کند.

در دهه‌های اخیر تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات به طور چشمگیری در زندگی روزمره ما نفوذ کرده است، در دنیایی که مرزهای فیزیکی و مجازی در هم تنیده‌اند، جرایم سایبری نیز به یکی از معضلات جدید اجتماعی در کشور و به تبع آن در آذربایجان غربی تبدیل شده است.

هر چند امروزه فضای مجازی نقش بسیار مهمی را در تمام ابعاد زندگی بشر ایفا می‌کند، اما پیشرفت‌های روز افزون در این عرصه باعث شده تا جرایم سایبری در جامعه ما روز به روز افزایش پیدا کند. باید اذعان کرد که امروزه جرایم سایبری در جهان روند رو به رشدی دارد، که یکی از علت‌های آن این است که فعالیت‌های سایبری یا رایانه‌ای جز اصلی و جدا ناپذیر از زندگی افراد در جهان شده است.

برداشت اینترنتی غیرمجاز بیشترین جرایم سایبری در آذربایجان غربی

رئیس پلیس فتای آذربایجان غربی در خصوص جرایم سایبری در استان گفت: بیشترین آسیب‌پذیری استان در حوزه سایبری، در بخش جرایم اقتصادی است که شامل برداشت اینترنتی غیرمجاز، هتک حیثت و کلاهبرداری اینترنتی است.

سرهنگ اکبر نصرتی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در هفت ماه گذشته سال جاری جرایم شبکه‌های اجتماعی ۱۶ درصد را در استان شامل می‌شود، افزود: سایت‌های اینترنتی ۷ درصد، اینستاگرام ۳۸ درصد، تلگرام ۲۵ درصد، و واتساپ ۱۴ درصد شبکه‌های اجتماعی داخلی و خارجی هستند که جرایم سایبری در استان در آنها روی می‌دهد.

برداشت اینترنتی غیرمجاز رتبه اول جرایم سایبری را در استان آذربایجان غربی شامل می‌شود رئیس پلیس فتای آذربایجان غربی با بیان اینکه برداشت اینترنتی غیرمجاز رتبه اول جرایم سایبری را در استان شامل می‌شود، گفت: کلاهبرداری رایانه‌ای، هتک حیثیت، مزاحمت اینترنتی و انتشار غیرمجاز عکس‌های خانوادگی به ترتیب در رتبه‌های بعدی جرایم سایبری در استان به شمار می‌روند.

سرهنگ نصرتی تصریح کرد: برای پیشگیری از وقوع جرایم سایبری نیازمند افزایش آگاهی مردم هستیم چرا که وقتی آنها با خطرات این حوزه آگاه شوند به شکل بهتری از فضای مجازی استفاده و مراقبت بیشتری از خود، فرزندان و اموالشان به عمل می‌آورند.

۷ باند جرایم سایبری در آذربایجان غربی متلاشی شده است

وی با بیان اینکه در سال جاری برخورد با جرایم سایبری تسریع یافته و در این زمینه اقدامات اساسی صورت گرفته است، گفت: تاکنون طی سال جاری ۷ باند در زمینه جرایم سایبری فیشینگ، کلاهبرداری اینترنتی و … شناسایی و متلاشی شده و عوامل آن تحویل مراجع قضائی شده‌اند.

رئیس پلیس فتای آذربایجان غربی با تاکید بر برگزاری دوره‌های آموزشی و پیشگیرانه در خصوص جرایم سایبری در استان گفت: در زمینه آگاه سازی مردم و اطلاع رسانی در خصوص جرایم سایبری اقدامات آموزشی، آگاه سازی و اطلاع رسانی در قالب فیلم، تصویر، پادکست و … توسط پلیس فتای استان انجام می‌گیرد.

سرهنگ نصرتی خاطرنشان کرد: در این راستا بالای ۹۰ دوره آموزشی در مدارس، مساجد، ادارات و … توسط پلیس فتا برای آگاه سازی و اطلاع رسانی مردم در جهت جلوگیری از به دام افتادن در جرایم سایبری تاکنون طی سال جاری برگزار شده است.

رئیس پلیس فتای آذربایجان غربی اضافه کرد: پلیس فتا ضمن انجام رصد و پایش فضای مجازی، ایجاد فرصت آموزشی و اطلاع‌رسانی از آسیب‌ها، تهدیدات و فرصت‌های فضای مجازی را در راستای پیشگیری از جرایم حوزه سایبر در دستور کار خود دارند.

وی به نقش دانش در استفاده از فضای مجازی اشاره و تصریح کرد: در حال حاضر اینترنت ابزاری مناسب برای توسعه افکار و اندیشه‌های بشری محسوب می‌شود به شرط آن‌که در راه صحیح استفاده شود و کاربران برای ورود به دنیای مجازی اطلاعات کافی داشته باشند تا دچار مشکلات مالی و اجتماعی نشوند.

سرهنگ نصرتی اضافه کرد: بیشتر از ٩٠ درصد علت تشکیل پرونده‌ها سهل انگاری خود مردم و عدم توجه به پیام‌های آگاهی بخشی و نحوه استفاده از شبکه‌های اجتماعی و بازکردن لینک‌های آلوده است.

پلیس فتا به صورت شبانه‌روزی در حال پایش فضای مجازی است

رئیس پلیس فتای استان آذربایجان غربی ادامه داد: افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی برای جلوگیری از مورد بزه قرار گرفتن خود در برابر مجرمان سایبری باید فریب هر پیشنهاد با وعده‌های بیش از حد جذاب را نخورند و حتماً والدین به فرزندان خود بیاموزند که بر روی لینک‌هایی با پیشنهادات وسوسه‌کننده برای دانلود بازی و یا هر عنوان دیگر کلیک نکنند.

بیشتر از ٩٠ درصد علت تشکیل پرونده‌ها سهل انگاری خود مردم و عدم توجه به پیام‌های آگاهی بخشی و نحوه استفاده از شبکه‌های اجتماعی و بازکردن لینک‌های آلوده است وی به کلاهبرداران هشدار داد و گفت: پلیس فتا به صورت شبانه‌روزی در حال پایش فضای مجازی است و چنانچه کسانی بخواهند از طرق مختلف اقدام به فریب کاربران فضای مجازی در سایت‌ها و اپلیکیشن‌های خرید و فروش کنند، مطمئن باشند پلیس در چارچوب قانون حتماً با آنان برخورد خواهد کرد و این افراد باید پاسخگوی اعمال خود باشند

سرهنگ نصرتی با اشاره به اینکه بیشتر شهروندان در استفاده از کارت عابر بانک با توجه به افزایش سرقت به صورت اسکیمر افزود: انجام عملیات بانکی و وارد کردن رمز توسط خود فرد می‌تواند از کلاهبرداری‌های موجود در این ترفند پیشگیری کند.

رئیس پلیس فتای آذربایجان غربی گفت: شهروندان باید هوشیار باشند و با وارد کردن رمز عبور توسط خود، امنیت کارت‌های بانکی‌شان را تضمین کنند چون حتی در صورت وجود اسکیمر، بدون اطلاع از رمز، امکان برداشت از حساب‌های بانکی امکان‌پذیر نیست.

سرهنگ نصرتی با اشاره به اینکه اکثر مشکلات در این خصوص ناشی از افشای رمز توسط صاحبان کارت‌های بانکی است افزود: در هنگام خرید، عملیات پرداخت باید توسط خود مشتریان صورت گرفته و فروشندگان موظفند دستگاه کارت‌خوان را در اختیار و دید مشتریان قرار دهند.

بیش از ۹۰ درصد جرایم فضای مجازی در آذربایجان غربی کشف شده است

فرمانده انتظامی آذربایجان غربی نیز در آخرین نشست خبری خود طی سال جاری از موفقیت این استان در حوزه جرایم سایبری خبر داد و گفت: آذربایجان غربی رتبه نخست کشوری را در کشف کیفی جرایم فضای مجازی کسب کرده است.

سردار رحیم جهانبخش اظهار کرد: ۹۴ درصد از جرایم فضای مجازی در استان کشف شده و بیش از ۱۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان از اموال مردم که در کلاهبرداری‌های اینترنتی از دست رفته بود، به صاحبان آن‌ها بازگردانده شده است.

وی با هشدار به ناامن‌کنندگان فضای مجازی افزود: پلیس به‌طور قاطع با شبکه‌های اجتماعی و سایت‌هایی که اقدام به تبلیغات و فعالیت‌های خلاف مصالح عمومی جامعه می‌کنند برخورد خواهد کرد.

فرمانده انتظامی آذربایجان غربی تأکید کرد: مردم می‌توانند با اعتماد به پلیس و تماس با سامانه ۱۱۰ هرگونه فعالیت مشکوک در فضای حقیقی و مجازی را گزارش کنند تا امنیت پایدار در آذربایجان غربی بیش از پیش تقویت شود.

راه‌های پیشگیری از جرایم سایبری

اقدامات فنی و امنیتی: این اقدامات شامل استفاده از رمزهای عبور قوی و فعال‌سازی احراز هویت دو مرحله‌ای، به‌روزرسانی مداوم سیستم‌عامل، آنتی‌ویروس و نرم‌افزارهای امنیتی، عدم کلیک روی لینک‌های مشکوک و ایمیل‌های ناشناس (پیشگیری از فیشینگ)، رمزگذاری داده‌های حساس و استفاده از شبکه‌های امن برای تبادل اطلاعات، تنظیم فایروال و استفاده از VPN در ارتباطات حساس می‌شود.

اقدامات حقوقی و قانونی: که آگاهی‌بخشی به کاربران درباره قوانین جرایم سایبری و مجازات‌ها، تقویت پلیس فتا و نهادهای مقابله با جرایم سایبری، وضع قوانین سخت‌گیرانه‌تر برای مبارزه با هکرها، کلاهبرداران اینترنتی و جرایم سازمان‌یافته سایبری و ایجاد مراکز گزارش‌دهی آنلاین برای ثبت جرایم سایبری و تسریع در رسیدگی به پرونده‌ها از جمله این موارد است.

اقدامات فرهنگی و اجتماعی: در زمینه فرهنگی نیز آموزش کاربران، به‌ویژه کودکان و نوجوانان، درباره مخاطرات فضای مجازی، ایجاد کمپین‌های آگاهی‌رسانی درباره تهدیدهای اینترنتی و چگونگی مقابله با آنها و حمایت از قربانیان جرایم سایبری و فراهم کردن مشاوره حقوقی برای آنها می‌تواند در پیشگیری از جرایم سایبری یا کاهش پیامدهای آن مؤثر باشد.

در نهایت استفاده از رمزهای عبور قوی: از رمزهای ترکیبی شامل حروف، اعداد و کاراکترهای خاص، فعال‌سازی احراز هویت دو مرحله‌ای، عدم کلیک روی لینک‌های مشکوک و حفظ حریم خصوصی در شبکه‌های اجتماعی، به همراه به روزرسانی مداوم نرم‌افزارها و آنتی‌ویروس بخشی از اقداماتی است که می‌توان از تهدیدات جرایم اینترنتی در امان ماند.