به گزارش خبرنگار مهر، حجت الله حاجی کاظمی، پژوهشگر حوزه حفظ حیات جنین در برنامه تلویزیونی عصر خانواده درباره وضعیت «سقط جنین» و بازتابهای جهانی آن گفت: برخی بخشهای بحث ممکن است سنگین باشد، اما تلاش شده با زبانی ساده و قابل فهم ارائه شود.
وی با مرور پیشینه تاریخی تأکید کرد: از قرن گذشته توجه گستردهای به قانونگذاری پیرامون سقط جنین در آمریکا شکل گرفت و نقطه عطف این روند، صدور رأی معروف «رو در برابر وید» بود که بهصورت مستقیم در تسهیل سقط جنین نقش داشت و آسیبهای قابل توجهی بر جای گذاشت. این نگرش بعدها به کشورهای اروپایی و سپس بسیاری از کشورهای دیگر سرایت کرد و حتی بر دیدگاه برخی کارشناسان داخلی نیز اثر گذاشت.
حاجی کاظمی با اشاره به روندهای تاریخی و فرهنگی افزود: دهه ۷۰ و شعار فرزند کمتر، زندگی بهتر؛ آغازگر تغییراتی بود که بعدها بر الگوهای فرزند آوری اثر گذاشت؛ هرچند هدف این سیاست، سقط جنین نبود، اما در ذائقه فرزند آوری جامعه تأثیر جدی داشت.
ابطال رأی ۴۹ ساله در سال ۲۰۲۲
به گفته حاجی کاظمی: در سال ۲۰۲۲ و با طرح پرونده «سازمان سلامت جکسون»، دیوان عالی آمریکا رأی ۴۹ ساله رو در برابر وید را باطل کرد. تلاش گسترده حامیان حقوق جنین، ارائه شواهد جدید و پیگیریهای حقوقی طولانی باعث شد عالیترین مرجع قضائی آمریکا اعلام کند: «اشتباه کرده» و رأی پیشین را برگشت بزند که این روند را نشانهای از بازگشتهای مهم در سیاستگذاری جهانی درباره سقط جنین میدانند، هرچند این بازگشت «کامل» نیست و نسل جدیدی با نگاه متفاوت در حال شکلگیری است.
افزایش چشمگیر سقط جنین پس از رأی ۱۹۷۳
وی ادامه داد: بر اساس آمارهای ارائهشده، پس از تصویب رأی رو در برابر وید در سال ۱۹۷۳، شیب افزایش سقطهای عمدی در آمریکا بسیار تند شد و تعداد موارد به چند برابر رسید. این افزایش «کاملاً معنادار» بود و نشان میداد که تصمیمات قضائی چگونه میتوانند نگرشهای اجتماعی و رفتارهای فردی را تغییر دهند.
او افزود: با تلاش مجموعههای فعال در حوزه حمایت از جنین، میزان سقطها در سالهای بعد کاهش نسبی یافته است.
زمینههای فرهنگی و سیاسی گسترش سقط جنین
وی در ادامه به گسترش رویکردهای تسهیلکننده سقط جنین در جهان اشاره کرد و گفت: لیبرالیسم سیاسی که در برخی کشورها دولت را ملزم به حمایت حقوقی از جنین نمیداند، عاملیت زن در گفتمان فمینیستی که گاهی سقط جنین را نوعی «بروز اجتماعی» تلقی میکند، میلگرایی در سبک زندگی و کاهش تعهد به ساختار خانواده؛ بهویژه در روابط خارج از ازدواج که طبق پژوهشها در ایران حدود ۵ درصد برآورد میشود، ایمنانگاری سقط جنین در پزشکی که واقعیت علمی ندارد و سقط جنین «به هیچ عنوان بدون خطر» نیست، سیاستهای گذشته تنظیم خانواده و کنترل جمعیت که بهطور غیرمستقیم بر کاهش فرزند آوری و نگرش به جنین تأثیر گذاشت؛ از جمله این موارد هستند
نقش نهادهای اثرگذار در ترویج سقط جنین
حاجی کاظمی اذعان کرد: یکی از سازمانهای فعال در زمینه تسهیل سقط جنین را پِلَن پِرِنتهود (Planned Parenthood) معرفی کرد که عنوان و فعالیتهایش نشان میدهد در حوزه «تنظیم خانواده و برنامهریزی فرزند آوری» نقش جدی دارد و از مراکز تأثیرگذار در ترویج رویکردهای موافق سقط جنین است.
بحث حق بر بدن و استقلال جنین
وی به موضوع حق بر بدن اشاره کرد و افزود: مفهومی که طرفدارانش معتقدند زن حق دارد درباره بدن خود تصمیم بگیرد. با این حال، جنین موجودی مستقل از نظر ژنتیکی و بیولوژیکی است و «جزئی از بدن مادر» محسوب نمیشود، هرچند بهطور طبیعی وابسته به مادر است و جنین موجودی مستقل و دارای ویژگیهای منحصر بهفرد است و حق حیات او باید مورد توجه قرار گیرد.
جنبشهای مردمی و بیداری اجتماعی
حاجی کاظمی خاطر نشان کرد: در سالهای اخیر تشکلهای مردمی زیادی در جهان برای مقابله با روند رو به گسترش سقط جنین شکل گرفتهاند؛ در ایران نیز «بیداری اجتماعی قابل توجهی» در این حوزه رخ داده و گروههای مختلف مردمی و فرهنگی به موضوع دفاع از جنین ورود کردهاند.
نظرات کاربران