حجت‌الاسلام متین قربانی در گفتگو با خبرنگار مهر در تحلیل رفتار اجتماعی جامعه امروز، درباره مفهوم «زیست عفیفانه» گفت: عفت، در نگاه اسلامی، یک مفهوم محدود به پوشش ظاهری نیست، بلکه نظامی جامع از کنترل نفس، تعادل در میل‌ها و رعایت مرزهای الهی در همه عرصه‌های زندگی است. از منظر قرآن، «وَالَّذِینَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ» (مؤمنون/۵) تنها به معنای کنترل شهوت جنسی نیست، بلکه به معنای پاسداری از کرامت انسان است. فقه اسلامی نیز عفت را نه صرفاً به‌عنوان یک حکم فردی، بلکه به‌عنوان یکی از ارکان حفظ نظام خانواده و سلامت اجتماعی معرفی کرده است.
مسئول امور مبلغین اداره کل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی درباره چگونگی تحقق زیست عفیفانه در جامعه افزود: زیست عفیفانه زمانی محقق می‌شود که محور زندگی انسان، خانواده باشد؛ خانواده نه فقط به‌عنوان یک نهاد زیستی، بلکه به‌عنوان مرکز تصمیم‌سازی عاطفی، اقتصادی و فرهنگی. قرآن می‌فرماید: «وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً» (روم/۲۱). در این آیه، اساس سکون و آرامش اجتماعی بر مودت و رحمت خانوادگی بنا شده است. اگر خانواده در تصمیمات اجتماعی و اداری محور قرار گیرد، بسیاری از آسیب‌ها از جمله اشاعه بی‌عفتی و فروپاشی ارتباطات عاطفی قابل پیشگیری خواهد بود.
وی در ادامه نقش نهادهای اجتماعی و اداری را در این زمینه برجسته دانست و گفت: ادارات و سازمان‌ها می‌توانند با محور قرار دادن خانواده در سیاست‌های رفاهی، گامی مؤثر در ترویج زیست عفیفانه بردارند. اگر بخش رفاهیات ادارات، به‌جای امتیازهای فردی، امکاناتی برای تفریحات خانوادگی سالم و شادمانه فراهم کند، هم پیوند خانواده‌ها تقویت می‌شود و هم روحیه کارمندان. در واقع، شادیِ عفیفانه، یکی از مصادیق عمل به «رَوحُ الحَیاه» در اسلام است؛ چراکه اسلام، شادی را نفی نمی‌کند، بلکه آن را در چارچوب طهارت و کرامت انسانی سامان می‌دهد.
قربانی با اشاره به روند افزایش فردگرایی در جامعه، آن را تهدید جدی برای زیست عفیفانه دانست و اظهار کرد: فردگرایی افراطی، بزرگ‌ترین تهدید زیست عفیفانه است. امروزه افراد حتی در جمع خانوادگی، بیش از آنکه به صمیمیت درون خانواده توجه کنند، درگیر ارتباطات بیرونی و فضای مجازی هستند. رفتارهایی که روزی طبیعی و خانوادگی بود مثل تفریح ساده در طبیعت، بازی با کودک، یا گفتگو در خانه اکنون جای خود را به تورهای تجاری و تفریحات فردی داده است. وقتی خانواده از مرکز شادی به حاشیه رانده می‌شود، عفاف به حیا ظاهری تقلیل می‌یابد و انسان در خلوت خود بی‌مهار می‌شود.
مسئول امور مبلغین اداره کل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی گفت: ریشه این روند را باید در اشاعه تدریجی شهوت و زیاده‌خواهی جنسی جست‌وجو کرد. شهوت، فطرتاً نعمت الهی است، اما وقتی از مرز تعادل عبور کند، به بیماری اجتماعی تبدیل می‌شود. این رخنه آرام و مداوم از رسانه‌ها، شبکه‌های مجازی، تبلیغات و حتی شوخی‌های روزمره آغاز شده است. فقه اسلامی در بحث «غَضّ بصر» و «حفظ فروج» دقیقاً همین مرز را مشخص می‌کند؛ یعنی انسان می‌تواند میل داشته باشد، اما باید آن را مهار کند. وقتی فرهنگ مهار از بین برود، نه قانون مؤثر خواهد بود، نه تذکر دینی.
وی راهکار فرهنگی خود برای ترویج زیست عفیفانه را بیان کرد و گفت: باید از آموزش مهارت زیست صمیمانه و شادمانه در خانواده‌ها آغاز کرد. خانواده‌ای که درونش شاد، صمیمی و معنوی است، نیاز به خودنمایی و جبران بیرونی ندارد. این همان معنای آیه‌ی شریفه است که می‌فرماید: «قُوا أَنْفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ نَارًا» (تحریم/۶)؛ یعنی مسئولیت حفظ خود و خانواده از آتش انحراف و بی‌عفتی، بر عهده‌ی هر پدر و مادری است.
قربانی بیان کرد: زیست عفیفانه یعنی بازگشت به خانه، محبت و مهار؛ سه کلیدواژه‌ای که اگر در سیاست، رسانه و آموزش ما جدی گرفته شود، جامعه دوباره رنگ آرامش و کرامت خواهد گرفت.
نظرات کاربران