خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- عاطفه وفاییان: خراسان رضوی این روزها در حوزه تولیدات دامی، به‌ویژه گوشت مرغ، به جایگاهی رسیده است که می‌تواند روی پای خود بایستد. پشت این خودکفایی، برنامه‌ریزی دقیق، توسعه واحدهای تولیدی و حضور فعال زنجیره‌های تولید قرار دارد که تصویر تازه‌ای از امنیت غذایی در استان ترسیم کرده است. افزایش ظرفیت واحدهای مرغداری و برنامه‌ریزی‌های دقیق جهاد کشاورزی در دوره‌های جوجه‌ریزی، باعث شده خراسان رضوی نه‌تنها نیاز خود را تأمین کند، بلکه در دوره‌های پُر تولید به سایر استان‌ها نیز گوشت مرغ صادر نماید؛ نشانه‌ای از توانمندی و مدیریت کارآمد تولید منطقه.
با بیش از هزار و پانصد واحد مرغداری فعال و ظرفیت جوجه‌ریزی بیش از سی میلیون قطعه در هر دوره، خراسان رضوی اکنون به یکی از قطب‌های اصلی تأمین گوشت سفید کشور تبدیل شده است. این حجم از تولید، ثبات بازار گوشت مرغ را در سطح استان تضمین کرده است. امنیت غذایی و پایداری عرضه محصولات پروتئینی از محورهای اصلی برنامه جهاد کشاورزی در سال‌های اخیر بوده است. تحقق خودکفایی در تولید گوشت مرغ به معنای گامی بزرگ در مسیر استقلال غذایی و کاهش وابستگی به خارج از مرزهای استان است.
تداوم تولید در شرایطی که هزینه‌های تمام‌شده، هزینه حمل‌ونقل و دوری از بنادر فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان وارد می‌کند، بیانگر نقش پررنگ بهره‌وری و مدیریت علمی در نظام مرغداری خراسان رضوی است؛ الگویی که می‌تواند برای استان‌های دیگر نیز الگوی موفقی باشد. در روندی چندساله و با افزایش ظرفیت جوجه‌ریزی، خراسان رضوی موفق شده میانگین سرانه مصرف و تولید گوشت مرغ را تقریباً به سطحی برابر برساند. این توازن، پیام خودکفایی و پایداری را به ساختار غذایی کشور ارسال می‌کند.
توسعه زنجیره‌های تولید یکپارچه در استان با هدف حذف واسطه‌ها و کاهش هزینه‌ها، نه‌تنها به سود تولیدکننده بلکه به نفع مصرف‌کننده نیز بوده است. این زنجیره‌ها تضمین‌کننده کیفیت، استمرار و پایداری در تولید گوشت مرغ هستند. با وجود اقلیم خاص، فاصله زیاد از بنادر و هزینه‌های سنگین حمل‌ونقل نهاده‌ها، خراسان رضوی نشان داده است که می‌تواند با اتکا به توان داخلی و هماهنگی نهادی، جایگاه خود را در میان برترین تولیدکنندگان کشور حفظ کند.
تحلیل آمار تولید سالانه نشان می‌دهد که این استان در سال گذشته بیش از ۲۱۶ هزار تن گوشت مرغ تولید کرده است. چنین ظرفیتی باعث شده خراسان رضوی در رده چهارم تولید گوشت مرغ کشور بایستد و اعتماد مصرف‌کنندگان داخلی را جلب کند. این خودکفایی تنها یک عدد در جدول تولید نیست، بلکه نشانه‌ای از بلوغ اقتصادی بخش کشاورزی و صنایع وابسته است. استانی که امروز می‌تواند نه‌تنها خود را تغذیه کند، بلکه نقش مؤثری در تعادل بازار ملی ایفا نماید.
خراسان رضوی در تولید گوشت مرغ به خودکفایی رسید
احمد داوطلب، مدیر امور طیور سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: خراسان رضوی با بیش از ۱۵۱۴ واحد مرغداری گوشتی فعال و ظرفیت جوجه‌ریزی بیش از ۳۲ میلیون قطعه در دوره، توانسته با تولید سالانه ۲۱۶ هزار تن گوشت مرغ نیاز مصرف‌کنندگان داخلی خود را تأمین و رتبه چهارم تولید کشور را کسب کند.
مدیر امور طیور سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی بیان کرد: استان خراسان رضوی دارای حدود ۱۵۱۴ واحد مرغداری گوشتی فعال است که ظرفیت جوجه‌ریزی آن در هر دوره بیش از ۳۲ میلیون قطعه است. بر اساس ظرفیت موجود، ماهیانه به طور متوسط حدود ۱۰ میلیون و ۳۰۰ هزار قطعه جوجه‌ریزی انجام می‌شود.
وی افزود: در سال گذشته ۱۲۳ میلیون و ۷۹۳ هزار قطعه جوجه‌ریزی در واحدهای مرغداری استان انجام شده است که از محل آن حدود ۲۱۶ هزار تن گوشت مرغ تولید شد. همچنین از ابتدای سال ۱۴۰۴ تاکنون ۷۳ میلیون و ۲۰۲ هزار قطعه جوجه‌ریزی در واحدهای فعال استان صورت گرفته و میزان تولید گوشت حاصل از آن ۱۲۸ هزار تن برآورد می‌شود.
داوطلب با بیان اینکه نیاز روزانه مردم خراسان رضوی حدود ۶۰۰ تن گوشت مرغ است، گفت: این میزان در ماه به حدود ۱۸ هزار تن می‌رسد و بسته به شرایط تولید، در زمان‌های کمبود بخشی از نیاز استان از خارج تأمین می‌شود و در دوره‌های پُر تولید تا حدود ۱۰ درصد از گوشت مرغ تولیدی به سایر استان‌ها صادر می‌شود.
مدیر امور طیور سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی سرانه تولید و مصرف گوشت مرغ در استان را حدود ۳۱ کیلوگرم اعلام کرد و افزود: استان خراسان رضوی از جمله معدود استان‌هایی است که در تولید گوشت مرغ به خودکفایی رسیده و میزان تولید و مصرف آن تقریباً برابر است.
وی گفت: حدود ۴۰ درصد از جوجه‌ریزی استان در زنجیره‌های تولید انجام می‌شود و خراسان رضوی با وجود ۱۴ زنجیره فعال در حوزه طیور کشور، یکی از استان‌های پیشرو محسوب می‌شود. زنجیره‌های تولید شامل واحدهای مرغ مادر، جوجه‌کشی، پرورش مرغ گوشتی، کارخانه خوراک طیور، کشتارگاه، بسته‌بندی و فروش هستند که حذف واسطه‌ها، پایداری تولید و کاهش هزینه‌ها را به همراه دارند.
داوطلب با اشاره به وضعیت قیمت مرغ در سال جاری تصریح کرد: در شش‌ماهه گذشته قیمت گوشت مرغ در خراسان رضوی همواره پایین‌تر از میانگین کشوری بوده و هیچ‌گاه از آن بیشتر نشده است؛ در حالی که هزینه‌های تولید در استان به علت شرایط اقلیمی، دوری از بنادر و سطح ارتفاع و.. نسبت به استان‌های شمالی کشور بالاتر است.
مدیر امور طیور سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی افزود: جوجه‌ریزی مهرماه امسال در استان بیش از میانگین ماه‌های گذشته بوده و انتظار می‌رود گوشت حاصل از آن از ۲۰ آبان تا ۲۰ آذر وارد بازار شود.
وی ابراز امیدواری کرد با تأمین نهاده‌های مورد نیاز از جمله ذرت و سویا و تخصیص به‌موقع ارز، مرغداران استان بتوانند تولیدی مستمر و بی‌دغدغه داشته باشند.
داوطلب تأکید کرد: ظرفیت تولید در استان خراسان رضوی کاملاً فراهم است و با همراهی دستگاه‌های مسئول و حمایت از بهره‌برداران بخش طیور، ثبات بازار و پایداری تأمین گوشت مرغ در استان به نحو مطلوب ادامه خواهد یافت.
نرخ فعلی مرغ پایین‌تر از قیمت مصوب اعلامی دولت است
علی قناد، مدیر روابط عمومی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در گفتگو با خبرنگار مهر از کاهش قیمت مرغ در بازار استان خبر داد و اظهار کرد: به دلیل افزایش جوجه‌ریزی و عرضه بیشتر، نرخ فعلی مرغ پایین‌تر از قیمت مصوب اعلامی دولت است.
علی قناد، مدیر روابط عمومی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی بیان کرد: دولت نرخ مصوب هر کیلوگرم مرغ را صد و سی و پنج هزار و هفتصد تومان اعلام کرده است، اما با توجه به افزایش جوجه‌ریزی در ماه گذشته و بهبود عرضه، هم‌اکنون قیمت مرغ در بازار استان پایین‌تر از نرخ مصوب است.
وی افزود: در ماه گذشته درخواست‌های زیادی برای خرید مرغ وجود داشت و سازمان جهاد کشاورزی استان با حمایت از مرغداران، برنامه جوجه‌ریزی بیشتر را در دستور کار قرار داد که نتیجه آن، افزایش عرضه در هفته‌های اخیر بوده است.
قناد ادامه داد: در حال حاضر میزان عرضه از تقاضا پیشی گرفته و به همین دلیل قیمت کاهش یافته است. شب گذشته خودم مرغ را با قیمت حدود ۱۲۹ هزار تومان خریداری کردم، در حالی که نرخ مصوب دولت ۱۳۵ هزار و هفتصد تومان است.
مدیر روابط عمومی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی تأکید کرد: آرامش نسبی در بازار مرغ ایجاد شده و از رسانه‌ها انتظار داریم از ایجاد التهاب خودداری کنند، زیرا هرگونه نگرانی عمومی ممکن است باعث افزایش تقاضای کاذب شود. به عنوان مثال وقتی مردم تصور می‌کنند قیمت‌ها در حال افزایش است، بیش از نیاز خرید می‌کنند و این خود موجب افزایش فشار بر بازار می‌شود.
وی با اشاره به اینکه افزایش اخیر نرخ مصوب دولت به منظور پشتیبانی از تولید و جبران هزینه‌های جاری بوده، گفت: افزایش هزینه‌های کارگری، حمل‌ونقل و سایر نهاده‌ها، دولت را بر آن داشت تا با اصلاح نرخ مصوب، زمینه استمرار تولید و حمایت از مرغداران را فراهم کند.
قناد افزود: افزایش تقاضا در ماه‌های گذشته علاوه بر مناسبت‌های خاص و حضور زائران، به دلیل توجه رسانه‌ها به موضوع قیمت مرغ نیز تقویت شد، اما با برنامه‌ریزی دقیق در استان و همراهی مرغداران، اکنون بازار به شرایط متعادل رسیده است.
علی قناد، مدیر روابط عمومی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی تصریح کرد: در حال حاضر استان‌های دیگر کشور نیز به نرخ‌های مصوب نزدیک هستند، اما در خراسان رضوی به سبب مدیریت عرضه و همکاری تشکل‌های مرغداری، شاهد کاهش محسوس قیمت و آرامش نسبی در بازار هستیم.
سرانه مصرف ماهی در خراسان رضوی حدود ۷.۲ کیلوگرم در سال است
محسن برخوردار، سرپرست مدیریت امور شیلات و آبزیان خراسان رضوی با تأکید بر اهمیت ترویج فرهنگ مصرف ماهی، از تشکیل «دبیرخانه کمیته نظارتی آبزیان» با دبیری شیلات استان خبر داد.
سرپرست مدیریت امور شیلات و آبزیان خراسان رضوی بیان کرد: گوشت ماهی دارای پروتئین مرغوب، اسیدهای آمینه ضروری، چربی غیر اشباع و هضم آسان است؛ از همین رو به عنوان «غذای کامل و داروی جهانی قلب» معرفی می‌شود. وی افزود: مصرف ماهی شاخص سلامت در کشورهای توسعه‌یافته محسوب می‌شود و باید این فرهنگ غذایی در میان مردم استان خراسان رضوی نیز تقویت گردد.
وی یکی از علل کمبود مصرف ماهی در استان را «عدم آشنایی مردم با خواص گوشت ماهی و تنوع روش‌های طبخ» دانست و تصریح کرد: در حوزه آبزیان حدود پنجاه نوع روش طبخ وجود دارد، اما اغلب خانواده‌ها تنها سه یا چهار نوع را می‌شناسند. وی همچنین از عدم شناخت مردم نسبت به محل‌های عرضه معتبر ماهی و عدم توانایی در تشخیص کیفیت محصول، به عنوان دیگر عوامل مؤثر بر کاهش مصرف یاد کرد.
برخوردار با اشاره به برنامه جدید شیلات خراسان رضوی گفت: دبیرخانه کمیته نظارتی آبزیان با دبیری شیلات و همکاری دامپزشکی و سازمان صنعت، معدن و تجارت راه‌اندازی خواهد شد. این کمیته وظیفه بازرسی فروشگاه‌های عرضه ماهی در سطح مشهد را برعهده دارد تا اسامی تقلبی از بازار حذف و کیفیت محصولات ارتقا یابد.
سرپرست مدیریت امور شیلات و آبزیان خراسان رضوی درباره قیمت ماهی افزود: گرچه قیمت اثرگذار است، اما مردم باید بدانند گران‌ترین ماهی الزاماً باکیفیت‌ترین نیست. ماهی‌های پرورشی همچون قزل‌آلا و کپور، خواصی نزدیک به ماهی‌های دریایی دارند و در بسیاری موارد حتی از کیفیت تغذیه‌ای بالاتری برخوردارند. بنابراین معیار کیفیت نباید صرفاً قیمت باشد.
وی با تأکید بر لزوم تغییر فرهنگ تغذیه افزود: ماهی غذای کاملی است و باید در حجم متعادل مصرف شود. تنوع مدل‌های فرآورده‌های دریایی نظیر فیش‌فینگر، فیش‌بال و ماهی‌های طعم‌دار نیز فرصت خوبی برای گسترش ذائقه مصرفی مردم فراهم کرده است.
برخوردار ادامه داد: در برنامه‌ریزی‌های شیلات خراسان، توسعه بازارهای محلی آبزیان با همکاری شهرداری مشهد و اجرای طرح‌های تبلیغ و ترویج مصرف ماهی به طور جدی دنبال خواهد شد.
سرپرست مدیریت امور شیلات و آبزیان خراسان رضوی با بیان اینکه سرانه مصرف ماهی در خراسان رضوی حدود ۷.۲ کیلوگرم در سال است، گفت: میانگین کشوری حدود ۱۴ کیلوگرم و میانگین جهانی حدود ۲۳ کیلوگرم است؛ بنابراین باید با فرهنگ‌سازی و آموزش از مدارس تا خانواده‌ها، فاصله موجود را کاهش دهیم.
از نوسان قیمت تا آرامش بازار؛ مسیر تولید طی شد
خراسان رضوی امروز در جایگاهی ایستاده است که می‌تواند با اتکا بر توان تولیدکنندگان خود، نیاز غذایی مردم را بدون وابستگی به سایر استان‌ها برطرف سازد. حرکت این استان در مسیر خودکفایی گوشت مرغ، نشانه‌ای از بلوغ بخش کشاورزی و صنعت طیور و حاصل سال‌ها برنامه‌ریزی، پیگیری و هم‌افزایی نهادهای اجرایی و بخش خصوصی است. تولید پایدار گوشت مرغ، بیش از آنکه یک دستاورد اقتصادی باشد، تحقق یک هدف راهبردی در تأمین امنیت غذایی به شمار می‌رود. استمرار در این مسیر مستلزم تداوم حمایت از تولیدکنندگان، تأمین نهاده‌های دامی و ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای جوجه‌کشی و فرآوری است.
در کنار دستاوردهای تولید، مدیریت هوشمندانه بازار و تنظیم منطقی عرضه و تقاضا، از عوامل کلیدی تداوم آرامش در بازار پروتئین محسوب می‌شود. ثبات قیمتی کنونی در خراسان رضوی حاصل تعامل منسجم میان مرغداران، اتحادیه‌ها و دستگاه‌های نظارتی است و حفظ آن به استمرار همین هماهنگی بستگی دارد.
استان خراسان رضوی با برخورداری از شبکه‌ای گسترده از زنجیره‌های تولید، یکی از الگوهای موفق کشاورزی صنعتی کشور شناخته می‌شود؛ الگویی که تأکید آن بر حذف واسطه‌ها، افزایش بهره‌وری و دستیابی به قیمت منصفانه برای مصرف‌کننده است. اکنون که شاخص‌های تولید گوشت مرغ به سطح خودکفایی رسیده، توجه به تنوع غذایی، افزایش مصرف آبزیان و ارتقای فرهنگ تغذیه سالم می‌تواند مرحله بعدی در مسیر توسعه متوازن امنیت غذایی استان باشد.
جهاد کشاورزی خراسان رضوی در سال‌های اخیر نشان داده که فهم درستی از اولویت‌های غذایی جامعه دارد؛ از تأمین گوشت مرغ تا ترویج مصرف ماهی، همه در راستای ارتقای سلامت عمومی و تقویت سفره خانوار ایرانی است. در شرایطی که بسیاری از مناطق کشور با محدودیت‌های منابع، اقلیم و هزینه تولید مواجه‌اند، تداوم روند خودکفایی در خراسان رضوی، نشانه‌ای از تاب‌آوری اقتصادی و بهره‌برداری هوشمندانه از ظرفیت‌های بومی است.
تجربه موفق استان در ثبات تولید، می‌تواند به‌عنوان نقشه راهی برای سایر مناطق کشور مورد توجه قرار گیرد؛ تجربه‌ای که نشان می‌دهد با برنامه‌ریزی دقیق، شفافیت آماری و حمایت هدفمند، می‌توان بر چالش‌های تولید فائق آمد. امروز خراسان رضوی نه‌فقط تولیدکننده گوشت مرغ، که تولیدکننده «اعتماد» در بازار مواد غذایی است؛ اعتمادی که تنها از مسیر شفافیت، استمرار تولید و مشارکت مردم در مصرف کالای داخلی حاصل می‌شود.
بی‌تردید تداوم این مسیر، خراسان رضوی را از یک استان صرفاً تولیدکننده، به یکی از قطب‌های پایدار امنیت غذایی ایران بدل خواهد کرد؛ جایگاهی که شایسته سرزمین تلاش و تدبیر است.
نظرات کاربران