به گزارش خبرنگار مهر، فرشته عالمشاه در نشست نخبگانی مطالبه‌گران زاینده‌رود که به مناسبت ۱۸ مهر روز زاینده‌رود با حضور مسئولان استانی و کشوری در اتاق اصفهان برگزار شد، اظهار کرد: به‌عنوان یک فعال محیط‌زیست، بارها پشت در اتاق مسئولان ساعت‌ها منتظر ماندم و ماه‌ها دوندگی کردم اما نتیجه‌ای نگرفتم. حالا از شما می‌خواهم لحظه‌ای به حرف‌هایم گوش دهید. من لیستی از موارد نگران‌کننده دارم که باید مطرح کنم: سرطان روده، سرطان خون، سرطان کبد، سرطان سینه… این‌ها تنها بخشی از فهرست بیماری‌هایی است که در منطقه‌ای کوچک در حسن آباد جرقویه با پنج هزار نفر جمعیت دیده می‌شود.
وی ادامه داد: در این منطقه، آمار سرطان به‌ویژه سرطان خون به‌شدت بالاست و این وضعیت فقط به حاشیه تالاب گاوخونی محدود نمی‌شود؛ این خطر به سمت شهر اصفهان در حال گسترش است.
کنشگر محیط‌زیست و مدیر خانه حفاظت از ماهی آفانیوس اصفهان خاطرنشان کرد: مردم حاشیه تالاب گاوخونی هر روز در معرض فلزات سنگین با غلظت‌های وحشتناک هستند. این شوخی نیست. ما شاهد مرگ‌ومیر افراد در این منطقه هستیم و از مسئولان می‌خواهم شجاع باشند و درباره گسترش سرطان و وضعیت وخیمی که در انتظار ماست، شفاف صحبت کنند.
عالمشاه با اشاره به پروژه‌های مطالعاتی دانشگاهیان و تایید وجود فلزات سنگین در رسوبات و ریزگردهای تالاب گاوخونی، ادامه داد: ما بارها درخواست پژوهش در زمینه افرایش بیماری‌ها در روستاهای این منطقه را کرده‌ایم و پیگیر هستیم. طوماری که همراه من است با تلاش دکتر یزدیان و دکتر طغیانی نمایندگان اصفهان امضا شده و نشان‌دهنده مطالبه‌گری جدی ماست.
وی ابراز کرد: در این شرایط چرا اراده‌ای برای حل این مشکلات وجود ندارد؟ چرا سازمان صمت به‌راحتی مجوز بهره‌برداری برای برخی صنایع و معادن مانند معدن پتاس در جرقویه در ۱۳ کیلومتری تالاب گاوخونی صادر می‌کند؟ چرا باید برای تعطیلی معادنی که تالاب گاوخونی را آلوده می‌کنند و فلزات سنگین را در محیط پخش می‌کنند، این‌قدر فریاد بزنیم؟ چرا صنایعی که پسماندهایشان را به تالاب می‌ریزند، همچنان فعالیت می‌کنند؟ ما نمی‌توانیم اجازه دهیم که سلامت مردم حاشیه تالاب بیش از این به خطر بیفتد.
این کنشگر محیط‌زیست گفت: تالاب گاوخونی مانند مشک سوراخ است که آب را از دست می‌دهد. اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، منابع آبی و زیست‌محیطی منطقه نابود خواهد شد.
وی تاکید کرد: ماهی آفانیوس هویت زیستی و فرهنگی شهر اصفهان، با قدمتی دو میلیون ساله در خطر است؛از همه می‌خواهم که در کنار ما باشند تا برند زیستی اصفهان، بعنوان نماد زیست‌محیطی، حفظ شود. در سال‌های گذشته ما تنها بودیم اما حالا زمان اتحاد و حمایت است. نگذارید این میراث ارزشمند نابود شود.
فضای سبز شهر اصفهان در دهه ۶۰ میلادی ۱۱ برابر امروز بود
در ادامه حشمت‌الله انتخابی، دبیر شورای هماهنگی سازمان‌های غیردولتی محیط‌زیستی استان اصفهان اظهار کرد: در ۱۸ مهر ۱۳۸۲، برای اولین بار این روز به‌عنوان روز زاینده‌رود نام‌گذاری شد اما دلایل مختلف در این ۲۲ سال، شاید تنها چهار همایش موفق برای زاینده‌رود برگزار شده باشد. رسانه‌ها، از جمله صداوسیمای اصفهان در این مدت چه کرده‌اند؟ همچنان تصاویر و گزارش‌هایی پخش می‌کنند که واقعیت زاینده‌رود را نشان نمی‌دهد.
وی ادامه داد: از ۱۴۰۰ روز گذشته، زاینده‌رود تنها ۱۷۶ روز جریان داشته، یعنی سالی حدود ۴۰ روز، باورکردنی نیست که هنوز عده‌ای نمی‌دانند زاینده‌رود چه وضعیتی دارد. برخی همچنان کشت برنج را در اصفهان به‌عنوان یک محصول پرآب‌بر مورد انتقاد قرار می‌دهند در حالی که در استان‌های خشک دیگر، تا ۲۰۰ هزار هکتار برنج کشت می‌شود. اما در اصفهان، با یک یا دو هزار هکتار کشت برنج، در رتبه دهم یا دوازدهم کشور قرار داریم.
این کنشگر محیط‌زیست افزود: جالب اینجاست که کشت برنج از نظر مصرف آب، به‌مراتب کمتر از درختانی مثل هلو، سیب یا آلو است که در باغ‌ها کاشته می‌شوند و حتی زیر آن‌ها یونجه هم کشت می‌شود. پس چرا آدرس غلط می‌دهیم؟
دبیر شورای هماهنگی سازمان‌های مردم نهاد محیط‌زیستی اصفهان ابراز کرد: وقتی درباره فضای سبز اصفهان صحبت می‌کنیم، تحت تأثیر فشارها، آمارهای نادرستی ارائه می‌شود. از شما دعوت می‌کنم به تصاویر هوایی دهه ۶۰ میلادی که توسط آمریکایی‌ها از اصفهان گرفته شده، نگاه کنید. آن زمان، فضای سبز اصفهان از آتشگاه تا خوراسگان، حداقل ۱۱ برابر چیزی بود که امروز داریم.
انتخابی تصریح کرد: پروژه‌های غیرکارشناسی باعث شده‌اند سطح سبز شهر، به‌ویژه در جنوب زاینده‌رود، نسبت به ۵۰ سال پیش تا یک‌دهم کاهش یابد.
وی تاکید کرد: بسیاری از اطلاعاتی که درباره زاینده‌رود ارائه می‌شود، نادرست است. مرتب گفته می‌شود که میلیون‌ها مترمکعب آب از طریق تونل سوم یا بهشت‌آباد به اصفهان منتقل شده اما واقعیت چیست؟ از ۲۵۰ میلیون مترمکعب آبی که در گذشته از محل این طرح‌های انتقال به رودخانه می‌رسید، امروز تنها ۳۰ تا ۵۰ میلیون مترمکعب، یعنی کمتر از یک‌پنجم، به زاینده‌رود می‌رسد. این در حالی است که همچنان برای مطالبه‌گری درباره این موضوع احضار می‌شویم.
بحران آب زاینده‌رود نیازمند مطالبه عمومی است
حمیدرضا صفوی، استاد گروه مهندسی آب دانشگاه صنعتی اصفهان در این نشست تأکید کرد: حل مسائل پیچیده مدیریت آب در حوضه زاینده‌رود، به‌تنهایی از عهده یک فرد مانند استاد، نماینده مجلس یا رئیس‌جمهور برنمی‌آید و نیازمند شبکه‌سازی گسترده و مطالبه عمومی از سوی کشاورزان، نخبگان، صنعتگران و حاکمیت استانی و ملی است.
وی با انتقاد از بی‌مهری‌های سطح ملی، به وعده‌های عملی‌نشده اشاره کرد و افزود: در حالی که وعده‌هایی برای زاینده‌رود داده می‌شود که اجرا نمی‌گردد، پروژه‌های دیگر بدون اطلاع‌رسانی شبانه افتتاح می‌شوند.
به گفته صفوی، پروژه فولاد سفیددشت در بالادست زاینده‌رود با ظرفیت ۸۰۰ هزار تن به زودی افتتاح می‌شود و این پروژه آب بر در دشت ممنوعه سفید دشت اجرا شده که مستقیم از زاینده رود برداشت می‌کند.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: در حالی که وعده تأمین آب می‌دهند اما بارگذاری بیشتری در بالادست به زاینده‌رود تحمیل می‌شود.
صفوی بر مدیریت مصرف آب تأکید کرد و گفت: پمپاژ از عمق ۵۰۰-۶۰۰ متری نه‌تنها آب را هدر می‌دهد بلکه مصرف برق را افزایش می‌دهد؛ بدون مدیریت صحیح، حتی پروژه‌های آبرسانی هم زاینده‌رود را جاری نخواهد کرد.
این استاد دانشگاه افزود: مردم و حاکمیت باید متحد شوند تا منابع آبی احیا شود و رودخانه جریان یابد.
به گزارش خبرنگار مهر، این نشست پنج ساعته با حضور سرپرست حوضه آبریز زاینده‌رود، فعالان حوزه آب، کشاورزان، دانشگاهیان، نخبگان و نمایندگان اصفهان در مجلس شورای اسلامی در اتاق بازرگانی برگزار شد. شرکت‌کنندگان بر ضرورت تدوین راه‌حل‌های واحد و پایدار برای احیای زاینده‌رود تأکید کردند.
نظرات کاربران