خبرگزاری مهر، گروه استان ها: استان مازندران به‌عنوان یکی از قطب‌های برجسته زنبورداری در ایران، با داشتن بیش از ۶۸۸ هزار کلنی زنبور عسل و نزدیک به ۷ هزار واحد فعال زنبورداری، توانسته جایگاه خود را در تولید عسل با کیفیت و فرآورده‌های زنبور عسل حفظ کند.
این استان با بهره‌مندی از منابع طبیعی متنوع و باغات گسترده، محیطی ایده‌آل برای پرورش زنبور عسل فراهم آورده و با اجرای طرح‌های نظارتی و سرشماری دقیق، گام‌های مؤثری در جهت توسعه پایدار این صنعت برداشته است.
با وجود کاهش ۲۵ درصدی تعداد کلنی‌های زنبور نسبت به سال گذشته، اما ظرفیت‌های طبیعی و تنوع گیاهی استان و همچنین برنامه‌های حمایتی مدیریت جهاد کشاورزی، نوید آینده‌ای روشن برای صنعت زنبورداری مازندران را می‌دهد.
تنوع گیاهی؛ کلید کیفیت عسل مازندران
بیش از ۱۶۰ هزار هکتار باغ در مازندران شامل ۱۱۵ هزار هکتار باغ مرکبات، زمینه‌ای مناسب برای رشد و تغذیه زنبورهای عسل ایجاد کرده است. تنوع گیاهی استان، زنبورداران را قادر ساخته تا سه نوع عسل با ویژگی‌های منحصربه‌فرد تولید کنند.
عسل بهاره، از شهد شکوفه‌های مرکبات و کلزا حاصل می‌شود؛ عسل تابستانه، از شهد درختان و گیاهان جنگلی برداشت می‌شود و عسل ییلاقی یا دارویی که از گیاهان دارویی مانند آویشن و گون تأمین می‌شود، به دلیل خواص دارویی خاص خود، ارزش ویژه‌ای دارد. این تنوع در منابع تغذیه‌ای باعث شده عسل مازندران از نظر کیفیت و خواص درمانی، در کشور شهرت فراوانی داشته باشد.
کاهش تعداد کلنی‌ها به دلایلی همچون بیماری‌های زنبور، افت کیفیت داروهای مورد استفاده و مشکلات تغذیه‌ای ناشی از کاهش تنوع گیاهی برخی مناطق بازمی‌گردد
کاهش تعداد کلنی‌ها به دلایلی همچون بیماری‌های زنبور، افت کیفیت داروهای مورد استفاده و مشکلات تغذیه‌ای ناشی از کاهش تنوع گیاهی برخی مناطق بازمی‌گردد. با این حال، زنبورداران با استفاده از دانش و تجربه خود، همراه با حمایت‌های جهاد کشاورزی، به دنبال راهکارهای موثر برای حفظ و بازسازی جمعیت زنبورها هستند.
یکی از زنبورداران باسابقه شهرستان بابل توضیح می‌دهد که میزان تولید عسل تا حد زیادی به وضعیت گل‌ها، شرایط آب و هوایی و مدیریت منابع طبیعی بستگی دارد.
علی رحمانی در گفت وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: برای تأمین شهد کافی و بهبود وضعیت زنبورها، در فصول مختلف سال به مناطق متنوعی از جمله کیاکلا، بهشهر، جنگل‌ها و مناطق کوهستانی سفر می‌کنیم و در برخی مواقع نیز برای افزایش تولید، به مناطق ورامین و صحرای قم مراجعه می‌کنند.
او همچنین بر اهمیت تغذیه مناسب زنبورها تأکید کرده و معتقد است: بهره‌مندی از تنوع گیاهی استان موجب تولید عسل با کیفیت و ویژگی‌های متفاوت می‌شود.
نقش اقتصادی و اشتغالزایی
زنبورداری در مازندران علاوه بر تولید عسل با کیفیت، نقش مهمی در ایجاد اشتغال و حمایت از اقتصاد خانوارها دارد. زنبورداران محلی با مدیریت حرفه‌ای مجموعه‌های خود توانسته‌اند برای چندین نفر اشتغال مستقیم ایجاد کنند و این صنعت را به عنوان منبع درآمد پایدار معرفی کنند.
فعالان این حوزه، زنبورداری را فعالیتی سخت اما شیرین توصیف می‌کنند که علاوه بر جنبه اقتصادی، سهم بزرگی در حفظ تنوع زیستی و گرده‌افشانی محصولات کشاورزی استان دارد.
نظارت و سرشماری؛ گام‌های موثر برای توسعه
سرشماری زنبورستان ها از چند روز پیش در مازندران شروع شد و برنامه ریزی برای حمایت از فعالان این حوزه از اهداف آن است. کارشناسان با نظارت دقیق بر روند ثبت و آمارگیری زنبورستان‌ها، اطمینان حاصل می‌کند که اطلاعات جمع‌آوری شده از صحت و دقت بالایی برخوردار باشد. این اطلاعات پایه‌ای برای برنامه‌ریزی‌های آتی و حمایت‌های هدفمند از زنبورداران منطقه است.
عباسعلی پورمند، سرپرست مدیریت جهاد کشاورزی سوادکوه در گفت وگو با خبرنگار مهر بر همکاری زنبورداران با کارشناسان تاکید کرد و از آنها خواست اطلاعات دقیق و به‌روز را ارائه دهند تا امکان برنامه‌ریزی بهتر و اجرای طرح‌های حمایتی فراهم شود.
وی خاطرنشان کرد: هدف از این سرشماری، جمع‌آوری اطلاعات دقیق و به‌روز از وضعیت زنبورداری در شهرستان نور و استفاده از این اطلاعات در برنامه‌ریزی برای توسعه و حمایت از این صنعت است.
وی با تأکید بر الزامی بودن حضور و تکمیل فرم سرشماری برای تمامی زنبورداران، اظهار داشت: اطلاعات جمع‌آوری‌شده در این سرشماری، مبنای برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌های آتی در حوزه زنبورداری خواهد بود.
پورمند اظهار داشت: تکمیل دقیق و به موقع فرم‌های سرشماری توسط زنبورداران، نقش مهمی در بهبود برنامه‌های حمایتی و توسعه‌ای بخش زنبورداری در این شهرستان خواهد داشت.
وی افزود: زنبورداران شهرستان می‌توانند جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت فرم‌های سرشماری به مدیریت جهاد کشاورزی این شهرستان مراجعه کنند.
در شهرستان آمل نیز از ابتدای مهرماه، سرشماری گسترده زنبورستان‌ها در قالب طرحی ملی با مشارکت مراکز هشت‌گانه در این شهرستان آغاز شده است.
هدف این طرح جمع‌آوری داده‌های کامل درباره وضعیت کلنی‌ها، نژاد زنبورها، میزان تولید عسل، بهداشت زنبورستان‌ها و مشکلات و نیازهای زنبورداران است تا بر اساس آن برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای انجام شود.
هادی‌زاده، معاون سازمان جهاد کشاورزی شهرستان آمل، اهمیت این سرشماری را در شناخت ظرفیت‌های واقعی صنعت زنبورداری و تدوین سیاست‌های حمایتی موثر برای رشد این بخش حیاتی در کشاورزی منطقه دانست.
وی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اهداف اصلی این سرشماری، تصریح کرد: هدف از اجرای این طرح، شناسایی دقیق ظرفیت‌های موجود در صنعت زنبورداری شهرستان، تعیین میزان تولید عسل و سایر فرآورده‌ها، بررسی وضعیت بهداشتی زنبورستان‌ها و ارائه راهکارهای مناسب برای بهبود وضعیت آنها، برنامه‌ریزی برای توسعه پایدار این صنعت و حمایت از زنبورداران عزیز است.
هادی‌زاده در پایان از تمامی زنبورداران شهرستان آمل درخواست کرد تا با کارشناسان سرشماری همکاری لازم را داشته باشند و اطلاعات دقیق و صحیحی را در اختیار آنها قرار دهند.
با توجه به شرایط اقلیمی مناسب، تنوع گیاهی بالا و دانش فنی زنبورداران، استان مازندران پتانسیل بالایی برای افزایش تولید عسل و فرآورده‌های جانبی دارد و حمایت‌های بیشتر از زنبورداران، از جمله تأمین داروهای با کیفیت، آموزش‌های تخصصی و تقویت زیرساخت‌ها، کلید توسعه پایدار این صنعت است.
ثبت دقیق و مستمر اطلاعات زنبورستان‌ها، به عنوان مبنای تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و سیاست‌گذاری‌های کلان، می‌تواند به حفظ و ارتقای ظرفیت‌های موجود کمک کند و موجب شکوفایی هرچه بیشتر زنبورداری در استان شود.
در نهایت، شهد شیرین عسل مازندران محصول تلاش، همت و دانش زنبورداران این خطه است که با وجود مشکلات و چالش‌ها، با پشتکار و حمایت‌های سازمانی به یکی از منابع مهم اشتغال و درآمد در استان تبدیل شده است.
نظرات کاربران