کشف ۶۴ ژن‌ مرتبط با فرایند پیرشدن مغز

مجموعه: اخبار پزشکی

تاریخ انتشار : شنبه, 25 اسفند 1403 09:56

به گزارش دیجیاتو، پژوهشگران به‌تازگی توانسته‌اند ۶۴ ژن که در فرایند پیرشدن مغز نقش ایفا می‌کنند را بیابند و چندین دارو و ترکیب ضدپیری نیز برای تاثیر روی این ژن‌ها، شناسایی نموده‌اند.

تیم متشکل از چندین محقق حوزه علوم اعصاب در پژوهش جدیدی موفق شدند ۶۴ ژن که سرعت پیرشدن مغز را تعیین می‌کنند، شناسایی نمایند. این پژوهش یکی از بزرگ‌ترین تلاش‌ها برای یافتن تاثیر ژنتیک روی زوال یک اندام در بدن محسوب می‌شود و می‌تواند پایه‌گذار تحقیقات پیشرفته‌تر در آینده نزدیک شود. همچنین براساس یافته‌های جدید، مشخص شده است که ۱۳ دارو و ترکیب که در فاز تحقیقاتی برای خاصیت‌های ضد پیری خود هستند، شاید بتوانند روی ژن‌های تاثیرگذار روی پیری مغز هم اثر بگذارند.

پژوهشگران برای تعیین سن زیستی مغز افراد، از تکنیک‌های یادگیری ماشینی کمک گرفته‌اند که قادر است سن تخمینی اندام‌ها را براساس اسکن‌ها، ارزیابی کند. داده‌های حدود ۳۹ هزار نفر از طریق بیوبانک بریتانیا در اختیار آنها قرار گرفت و میزان تفاوت میان سن واقعی و سن زیستی افراد، ارزیابی گردید. این شاخص با نام اختلاف سنی مغز (GAP) شناخته می‌شود و به‌عنوان یکی از فاکتورهای اصلی در روند پیری سیستم عصبی، شناخته می‌شود. در ادامه مقایسه یافته‌ها با داده‌های ژنتیکی ۳۱ هزار نفر از افراد که از قبل فراهم شده بود، انجام گردید.

محققان در ادامه نتایج بررسی‌های خود را با یافته‌های قبلی پیرامون هزاران ژن در سلول‌های خونی و سلول‌های بافت مغز، مقایسه نمودند تا بتوانند ترکیبات جدیدی با امکان جلوگیری از روند پیرشدن مغز را مطرح کنند. یافته‌ها نشان می‌دهد که ۶۴ ژن در افزایش شاخص GAP تاثیر دارند که بعضی از آنها در سایر بافت‌ها و فرایندها مثل لخته‌شدن خون یا مرگ سلولی هم دخیل هستند. از میان آنها، ۷ ژن بیشترین رابطه را با پیری مغز نشان داده‌اند و احتمالاً تغییر عملکرد آنها می‌تواند کلیدی برای کندکردن این روند باشد.

آیا داروهای فعلی می‌توانند جلوی پیرشدن مغز را بگیرند؟

تیم تحقیقاتی پژوهش مذکور ۴۶۶ ترکیب را هم شناسایی کردند که اکنون به صورت دارو در دسترس قرار دارند یا در مرحله تحقیقاتی هستند که ۲۹ ژن موثر در پیری مغز را تحت تاثیر می‌گذارند. ۱۳ ترکیب از میان آنها، روی بعضی از ژن‌های هدف یا پروتئین‌های حاصل از آنها تاثیر دارند و هم‌اکنون در کانون توجه قرار گرفته‌اند. داروی راپاماسین، یکی از آنها است که برای جلوگیری از رد اعضای پیوندی مورد استفاده قرار می‌گیرد و گمان می‌رود که روی کندکردن پیری تخمدان‌ها هم تاثیر داشته باشد. شایان‌ذکر است که اغلب افراد مورد بررسی قرار گرفته، از جمعیت اروپایی بوده‌اند و مشخص نیست که آیا یافته‌های اخیر قابل تعمیم به سایر جمعیت‌ها خواهد بود یا خیر.